Царовска: Го решаваме долгогодишниот проблем на лицата без документи, ќе може да ги остваруваат своите основни права

Министерката за труд и социјална политика Мила Царовска, денеска имаше воведно обраќање на Националната конференција „Проценка на напредокот на Република Северна Македонија во спроведувањето на јавните политики кон ромската заедница“ организирана од Ромалитико.

Министерката Царовска истакна дека Владата усвои Закон за лицата нерегистрирани во матичната книга на родени и истиот се очекува наскоро да го изгласа и Собранието.

„Го решаваме долгогодишниот проблем на лицата неевидентирани во матичната книга на родените, познати како фантоми. Овие луѓе премногу долго живееја на маргините на нашето општество. Со новиот Предлог закон кој го утврдивме на седница на Влада им овозможуваме да ги остварат своите основни права. Право на здравствена и социјална заштита и редовен работен однос, а децата ќе можат да се вклучат во образованиот процес“, истакна Царовска.

Управата за водење на матични книги во соработка со МТСП  на 1-ви Април 2018 година објавија Јавен повик до сите лица кои живеат на територија на Република Северна Македонија, а не се евидентирани во Матичната книга на родени. Тие беа повикани да дојдат во канцелариите на матичните служби за да пополнат Прашалник во кој ќе ги наведат своите податоци. Јавниот повик траеше до 1-ви ноември 2018 година и беа пријавени 700 лица.

Царовска рече дека од 2006 година се работи на вклучувањето на децата Роми во предучилишно образование.

„Секоја година 400-450 деца без паричен надоместок се вклучуваат во детските установи. Во јануари 2019 година им се препорача на градоначалниците во 18 општини да ги свикаат Советите на општините за да донесат одлука за ослободување на родителите на ромските деца со ниски примања или без примања од плаќање на партиципацијата за престојот на нивните деца. Градоначалниците одговорија позитивно на оваа препорака“, рече Царовска.

Отпочнат е процесот на трансформација на Ромските информативни центри кои се многу значајни за поддршката на Ромите во остварувањата на нивните права. Со воведувањето на управување со случај во Центрите за социјални работи, социјалните работници директно на терен ќе работат со најранливите лица се до нивно извлекување од сиромаштија. Исто така, тече и активација на овие лица на пазарот на трудот. Отпочната е АЦЦЕДЕР програмата за работно ангажирање на оваа категорија на лица преку обука на работно место. 

Carovska: Jemi duke e zgjidhur problemin shumëvjeçar të personave pa dokumente, do të mund të ushtrojnë të drejtat e tyre themelore 

Ministrja e Punës dhe Politikës Sociale, Milla Carovska, sot mori pjesë në fjalimin hyrës të Konferencës nacionale “Vlerësimi i progresit të Republikës së Maqedonisë së Veriut në zbatimin e politikave publike ndaj komunitetit rom”, organizuar nga “Romalitiko”. 

Ministrja Carovska theksoi se Qeveria ka miratuar Ligjin për personat e paregjistruar në librin amzë të të lindurve dhe i njëjti pritet së shpejti të votohet edhe Kuvend.“Jemi duke zgjidhur problemin shumëvjeçar të personave të paevidentuar në librin amzë të të lindurve, të njohur si fantom. Këta persona gjatë kohë kanë jetuar në margjinat e shoqërisë sonë. Me propozim-ligjin e ri të cilin e përcaktuam në seancën e Qeverisë u mundësojmë t’i zhvillojnë të drejtat e tyre themelore, si e drejta e mbrojtjes shëndetësore dhe sociale dhe marrëdhënie pune të rregullt, ndërsa fëmijët do të mund të përfshihen në procesin arsimor”, theksoi Carovksa. 

Drejtoria e Udhëheqjes së Librave Amzë në bashkëpunon me MPPS më 1 prill të vitit shpallën thirrje publike për të gjithë personat që jetojnë në Republikën e Maqedonisë së Veriut e që nuk janë të evidentuat në Librin e Amzës të të lindurve. Ata u thirrën që të shkojnë në zyrat e shërbimeve amzë që të plotësojnë Pyetësor për t’i dhënë të dhënat e tyre. Thirrja publike ka zgjatur deri më 1 nëntor të vitit 2018 dhe u paraqitën 700 persona.

Carovska theksoi se prej vitit 2006 punohet në përfshirjen e fëmijëve romë në arsimin parashkollor. 

“Çdo vit 400-450 fëmijë pa kompensim në të holla përfshihen në institucionet e fëmijëve. Në janar të vitit 2019 u rekomandoi kryetarëve në 18 komunat t’i thirrin Këshillat e Komunave për të marrë vendim për lirimin e prindërve të fëmijëve romë me të hyra të ulëta apo pa të hyra nga pagesa e participimit për qëndrimin e fëmijëve e tyre. Kryetarët e komunave iu përgjigjen pozitivisht këtij rekomandimi”, theksoi Carovska.   

Ka filluar procesi i transformimit të Qendrave Informative Rome që janë shumë të rëndësishme për mbështetjen e romëve në ushtrimin e të drejtave të tyre. Me vendosjen e menaxhimit me rast në Qendrat për Punë Sociale, punonjësit social drejtpërdrejt në terren do të punojnë me personat e rrezikuar deri nga dalja e tyre nga varfëria. Po ashtu, vijon edhe aktivimi i këtyre personave në tregun e punës. Ka filluar programi ACCEDER për angazhim pune të kësaj kategorie përmes trajnimeve në vendin e punës.