DEKLARATA SOCIALE EVROPIANE
Deklarata sociale evropiane e Këshillit të Evropës paraqet një plotësim esencial i Konventës Evropiane për të drejtat e njeriut me të cilën garantohen të drejtat njerëzore civile dhe politike. Deklarata i garanton të drejtat njerëzore sociale dhe ekonomike. Ajo u miratua në vitin 1961 dhe e rishqyrtuar në vitin 1996. Deklarata sociale evropiane është marrëveshje me të cilën vendet nënshkruese në mënyrë solemne dhe ndërkombëtare obligohen se do ta respektojnë nga momenti i ratifikimit të saj.
Deklarata i garanton këto të drejta: banimin, shëndetësinë, arsimimin, punësimin, ndihmën dhe mbrojtjen sociale dhe juridike, lëvizjet e personave dhe mos diskriminimin.
Sipas Deklaratës, përpiluesit e raporteve janë të obliguar që para parashtrimit të raportit deri te Këshilli i Evropës të dorëzojnë raportet te organizatat e punëdhënësve dhe punëtorëve për mendime dhe vërejte. Nëse këto organizata shprehin dhe dërgojnë vërejtjet e tyre, ato detyrimisht duhet që të futen në raport dhe më pas të dërgohen te Këshilli i Evropës .
Komiteti Evropian për të drejtat sociale pranë Këshillit të Evropës përcakton nëse vendet nënshkruese i kanë respektuar dhe zbatuar të drejtat nga nenet e ratifikuara të Deklaratës.
Çdo shtet-palë çdo vit paraqet raport mbi zbatimin e neneve të ratifikuara të Kartës. Kjo do të thotë se vendet që kanë ratifikuar Kartën janë të detyruara të pranojnë një minimum anëtarësh, por jo të gjithë. Komiteti shqyrton raportet dhe vlerëson nëse situata në vendet është në përputhje me Kartën. Vendimet e tij, të njohura si ”konkluzione”, publikohen çdo vit. Nëse vendi nuk merr masa për vendimin e Komitetit për ta zbatuar atë, Komiteti i Ministrave do t'i bëjë një rekomandim atij shteti duke kërkuar një ndryshim në ligj dhe/ose në praktikë.
Republika e Maqedonisë, si anëtare me të drejta të plota të Këshillit të Evropës, më 5.5.1998 nënshkroi Kartën Sociale Evropiane të vitit 1961, së bashku me Protokollin shtesë të vitit 1988 dhe Protokollin që plotëson Kartën e vitit 1991.
Më 7.12.2004, Republika e Maqedonisë e ratifikoi GJED-në së bashku me Protokollin për ndryshimin e GJED-së nga viti 1991 dhe hynë në fuqi më 31.3.2005. Me ratifikimin e Kartës, Republika e Maqedonisë pranoi 11 nga gjithsej 19 nene, përkatësisht ratifikoi 41 nga gjithsej 61 paragrafë.
Ministria e Punës dhe Politikës Sociale, si koordinatore e organit ndërministror për përgatitjen e raporteve për zbatimin e Kartës Sociale Evropiane, çdo vit rregullisht përgatit dhe dorëzon raporte në Këshillin e Evropës për zbatimin e neneve të ratifikuara, d.m.th., nga të gjitha grupet tematike.
Republika e Maqedonisë, më 27 maj 2009 e nënshkroi Kartën Sociale Evropiane (të rishikuar) dhe e ratifikoi më 6 janar 2012, duke u zotuar për zgjerimin e të drejtave ekonomike dhe sociale të qytetarëve të saj, duke pranuar 63 nga 98 dispozitat e Kartës.
Më poshtë është pasqyra e anëtarëve të ratifikuar, përkatësisht paragrafët e Kartës Sociale Evropiane (të rishikuar), të shpërndarë në katër grupe tematike:
| grupi 1 |
grupi 2 |
grupi 3 |
grupi 4 |
| Punësim, trajnim dhe mundësi të barabarta |
Shëndet, siguri sociale dhe mbrojtje sociale |
E drejta e punës |
Fëmijët, familja dhe emigrantët |
| Neni 1 (paragrafet 1-4), Neni 15 (paragrafet 1-2), Neni 20 dhe Neni 24 |
Neni 3 (paragrafet 2 dhe 4), Neni 11, Neni 12 dhe Neni 13 |
Neni 2, Neni 4 (paragrafet 2, 3 dhe 5),Neni 5, Neni 6,Neni 21, Neni 26, Neni 28, Neni 29 |
Neni 7 (paragrafet 1-4 dhe 6-10), Neni 8 , Neni 16, Neni 17, neni 19 (paragrafet 1, 5, 6 и 8), neni 27 (paragraf 3) |